Το Βορειοαφρικανικό Μέτωπο και ο στρατηγός Ρόμμελ.

Η Μεγάλη Βρετανία είχε καταλάβει την Αίγυπτο το 1884, που ήταν ζωτικής σημασίας για την επικοινωνία της με τις κτήσεις της στην Μέση και Άπω Ανατολή και την Μεσόγειο. Στα Δυτικά της Αιγύπτου, η Ιταλία είχε καταστήσει τη Λιβύη αποικία της από το 1912, οπότε την απέσπασε από την καταρρέουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Το φθινόπωρο του 1939, με την έναρξη του Β’ Π.Π., ο καιροσκόπος Μουσολίνι παρέμεινε ουδέτερος μέχρι την 10 Ιουνίου 1940 και μόνο όταν βεβαιώθηκε ότι η Γερμανία είχε συντρίψει την Γαλλία και είχε αναγκάσει τους Βρετανούς να αναδιπλωθούν στη νήσο τους, κήρυξε τον πόλεμο στη Γαλλία και στη Μ. Βρετανία
Ο Μουσολίνι διέταξε την εισβολή στην Αίγυπτο στις 8 Αυγούστου 1940, αλλά μόνο στις 13 Σεπτεμβρίου επτά μεραρχίες πεζικού και περίπου 300 τεθωρακισμένα οχήματα διέσχισαν τα σύνορα, υπό τις διαταγές του Στρατάρχη Γκρατσιάνι.

Ο στρατηγός Ουέιβελ, Ανώτατος Διοικητής Μέσης Ανατολής, διέταξε τις βρετανικές δυνάμεις στα σύνορα να υποχωρήσουν συντεταγμένα προς το εσωτερικό της Αιγύπτου και ο Γκρατσιάνι κατέλαβε το Σολλούμ και προχώρησε μέχρι το Σίντι Μπαράνι, όπου διέκοψε την επίθεση του, επικαλούμενος προβλήματα ελλιπούς ανεφοδιασμού και υδροδότησης και εγκατέστησε τις δυνάμεις του σε περιχαρακωμένα, αλλά μη αλληλουποστηριζόμενα μεταξύ τους, στρατόπεδα στην γύρω περιοχή.
Οι Βρετανικές δυνάμεις στην Αίγυπτο δεν ξεπερνούσαν σε δύναμη τους 30.000 άνδρες, απέναντι στους 100.000 Ιταλούς, διέθεταν όμως την 7η Τεθωρακισμένη Μεραρχία που ο Στρατηγός Χόμπαρτ πριν τον πόλεμο είχε μεθοδικά εκπαιδεύσει στον πόλεμο της ερήμου.
Μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου οι δυο αντίπαλοι περιορίστηκαν σε αψιμαχίες, με τα βρετανικά τεθωρακισμένα να κινούνται ελεύθερα στην έρημο και στα μετόπισθεν των περιχαρακωμένων Ιταλών, που καταρράκωναν το ηθικό τους.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ «COMPASS».

Στις 9 Δεκεμβρίου ο στρατηγός Ο’ Κόννορ, με την 7η ΤΘΜ και δυνάμεις της 4ης Ινδικής Μεραρχίας κινήθηκε προς τις Ιταλικές θέσεις. Τα άρματα πεζικού Ματίλντα, υποστηριζόμενα από του Ινδούς της 4ης Μ.Π. επιτέθηκαν και κατέλαβαν τα περιχαρακωμένα στρατόπεδα των Ιταλών στο έδαφος της Αιγύπτου, ενώ τα άρματα Κρούζερ κινούμενα από το εσωτερικό της ερήμου απέκοψαν την παραλιακή οδό, εγκλωβίζοντας τους Ιταλούς που άτακτα άρχισαν να υποχωρούν προς τα σύνορα της Λιβύης.

Η 6η Αυστραλιανή Μ.Π., που αντικατέστησε την 4η Ινδική Μ.Π. , κατέλαβε το Τομπρούκ και συνέχισε την καταδίωξη των Ιταλών επί της παραλιακής οδού προς την Βεγγάζη, ενώ ο Στρατηγός Ο’ Κόνορ διέταξε τα μέσα άρματα του και δυνάμεις πυροβολικού να κινηθούν μέσω της ερήμου, για να αποκόψουν την υποχώρηση τους. Η τελική μάχη δόθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου 1940 στην περιοχή Μπέντα Φόμ, όπου οι Ιταλοί μάταια προσπάθησαν να σπάσουν τον κλοιό στον οποίο βρέθηκαν, ανάμεσα στις δυνάμεις που είχαν διασχίσει την έρημο και στους Αυστραλούς που τους ακολουθούσαν στην υποχώρηση τους μετά την κατάληψη της Βεγγάζης. Ο δρόμος για την Τρίπολη και την οριστική εκδίωξη των Ιταλών από την Β. Αφρική ήταν ανοικτός, αλλά ο Τσώρτσιλ, για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας, διέταξε τον Ουέιβελ να διακόψει την επίθεση του και να αποστείλει στρατεύματα στην Ελλάδα, παρά τις έντονες αντιρρήσεις του τελευταίου.

Στο μεταξύ ο Μουσολίνι αναγκάστηκε να ζητήσει την βοήθεια του Χίτλερ και ο τελευταίος αποφάσισε να ενισχύσει το σύμμαχο του, αποστέλλοντας στην Β. Αφρική το πρόσφατα σχηματισμένο Deutsches Afrika Κorps (DAK), υπό τις διαταγές του στρατηγού Ρόμμελ.
Η άφιξη του Ρόμμελ στην Τρίπολη στις 12 Φεβρουαρίου 1941 έμελε να αλλάξει τα πάντα στο μέτωπο της Βορείου Αφρικής.

Οι διαταγές του από την Γερμανική Ανώτατη Διοίκηση ήταν να τηρήσει αμυντική στάση και να αποκρούσει την αναμενόμενη βρετανική επίθεση, αυτός όμως έπεισε τον στρατηγό Γκαριμπόλντι - που είχε αντικαταστήσει τον Γκρατσιάνι - και μετακίνησε από την Τρίπολη τις μεραρχίες Μπρέσια και Παβία στο βάθος του κόλπου της Σύρτης, ενώ η ΤΘΜ Αριέτε έλαβε θέσεις 50 χιλιόμετρα πίσω από το μέτωπο.
Στις 14 Φεβρουαρίου 1941 οι πρώτες δυνάμεις του Γερμανικού Αφρικανικού Σώματος άρχισαν να αποβιβάζονται στο λιμάνι της Τρίπολης και στις 24 Φεβρουαρίου έλαβε χώρα η πρώτη αναμέτρηση μεταξύ γερμανικών και βρετανικών αναγνωριστικών οχημάτων στην περιοχή της Ελ Αγκέιλα.
Ο Ρόμμελ περιμένοντας την άφιξη του 5ου Συντάγματος Αρμάτων της 5ης Ελαφράς Μεραρχίας και με βάση στοιχεία της αεροπορικής αναγνώρισης της Λούφτβαφφε, ταξίδεψε στο Βερολίνο προσπαθώντας να πείσει τον Χάλντερ και τον Μπράουχιτς ότι οι συνθήκες ήταν ιδανικές για μια αιφνιδιαστική επίθεση για την ανακατάληψη της Λιβύης.
Η απάντηση που πήρε ήταν να αναμείνει την άφιξη και της 15ης ΤΘΜ και στην συνέχεια να περιοριστεί το πολύ στην ανακατάληψη της Βεγγάζης, το λιμάνι της οποίας χρησιμοποιούσαν οι Βρετανοί για τον εφοδιασμό τους.