Μην τρομάξετε... δεν εγκαταλείπω τα οχήματα και η παρουσία μου στα πετούμενα θα είναι μία και μοναδική! Πλην όμως έπεσε το μάτι μου πάνω σ' αυτό το κιτ περιδιαβάζοντας στο διαδίκτυο και θυμήθηκα ότι το είχα πάρει δώρο Χριστουγέννων το 1962 ή '63, μόλις σχεδόν είχε κυκλοφορήσει (η Revell το πρωτοέβγαλε το 1961, ενώ είχε προηγηθεί η Airfix to 1959 (!!!) στην 1/72). Η ανάμνηση των παιδικάτων μου και το εξωτικό του πράγματος (ένα από τα πιο περίεργα πετούμενα) με έκαναν να αποφασίσω την αγορά του (30 Ευρώ).
Το Fairey Rotodyne ήταν ένα βρετανικό σύνθετο γυροπλάνο της δεκαετίας του 1950 που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από την Fairey Aviation και προορίζονταν για εμπορικές και στρατιωτικές χρήσεις. Το Rotodyne είχε ρότορα με αεριοπροωθητήρες στις άκρες των λεπίδων που έκαιγαν ένα μείγμα καυσίμου και πεπιεσμένου αέρα. Ο ρότορας ενεργοποιούνταν για κάθετες απογειώσεις, προσγειώσεις και αιωρήσεις, καθώς και πτήσεις χαμηλής ταχύτητας και αυτοπεριστρέφονταν κατά τη διάρκεια της πτήσης κρουαζιέρας με όλη την ισχύ των κινητήρων να πηγαίνει στις δύο έλικες.
Παραθέτω εδώ το (ενθουσιώδες) εισαγωγικό κείμενο της Revell από το κιτ του 1961:
"
Αυτό το μεγάλο ελικόπτερο κάνει εξίσου καλά τη δουλειά ενός φορτηγού ή ενός μεταφορέα επιβατών / στρατού και ενδείκνυται ιδιαίτερα για μικρές ή μεσαίες αποστάσεις. Το πρωτότυπο του Fairey Rotodyne απογειώθηκε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 1957 και παρουσιάστηκε στο Farnborough Air Show τρία χρόνια αργότερα. Έχει δύο στροβιλοκινητήρες Napier Elands με περίπου 2.800 h.p. ή δύο RolIs- Royce Tyne, με 5.250 s.h.p ο καθένας με βοηθητικούς συμπιεστές. Τόσο Η ΒΕΑ και η NEW YORK AIRWAYS έχουν δείξει ενδιαφέρον και οι δύο για το FAIREY ROTODYNE και το αεροσκάφος αναμένεται να φέρει τα χρώματα αυτών των δύο διάσημων αεροπορικών εταιρειών. Το ROTODYNE μπορεί να μεταφέρει 60 πολιτικούς επιβάτες ή 70 πλήρως εξοπλισμένους στρατιώτες ως στρατιωτικό μεταγωγικό αεροπλάνο. Η ταχύτητα πτήσης είναι 175 κόμβοι και η μέγιστη εμβέλεια είναι 610 ναυτικά μίλια. Το μικτό βάρος του ROTODYNE με κινητήρες RR-Tyne θα είναι 53.000 λίμπρες."
Η ιστορία ωστόσο γράφτηκε αλλιώς: Κατασκευάστηκε μόνο ένα πρωτότυπο. Αν και το Rotodyne ήταν πολλά υποσχόμενο ως προς τον σχεδιασμό και επιτυχές στις δοκιμές, το πρόγραμμα τελικά ακυρώθηκε. Η παύση του προγράμματος αποδόθηκε στον τύπο του αεροσκάφους που δεν προσέλκυσε εμπορικές παραγγελίες. Αυτό οφειλόταν εν μέρει στις ανησυχίες για τα υψηλά επίπεδα θορύβου των αεριωθούμενων ακρών του ρότορα που παράγονταν κατά την πτήση. Η πολιτική έπαιξε επίσης ρόλο στην έλλειψη παραγγελιών (το έργο χρηματοδοτούνταν αρχικά από την κυβέρνηση, η οποία όμως στο πλαίσιο περικοπών σταμάτησε τις επιδοτήσεις) πράγμα που τελικά καταδίκασε το έργο. Σήμερα σώζεται μόνο μια φέτα από την άτρακτο και λίγα ακόμα κομμάτια...
Το Fairey Rotodyne θεωρήθηκε «το μεγαλύτερο μεταγωγικό ελικόπτερο της εποχής του». Είχε μια ελεύθερη ορθογώνια άτρακτο, ικανή να χωρέσει 40 - 50 επιβάτες. Ένα ζεύγος διπλών κυρτών θυρών στο πίσω μέρος της ατράκτου επέτρεπε να φορτωθούν και να εκφορτωθούν εμπορεύματα, ακόμη και οχήματα.
Το Rotodyne είχε ένα μεγάλο ρότορα τεσσάρων λεπίδων και δύο στροβιλοκινητήρες Napier Eland N.E.L.3, τοποθετημένους κάτω από κάθε ένα από τα σταθερά φτερά. Οι λεπίδες του ρότορα είχαν συμμετρική αεροτομή γύρω από μια φέρουσα δοκό. Η αεροτομή ήταν κατασκευασμένη από χάλυβα και ελαφρύ κράμα για βελτίωση του κέντρου βάρους. Ο πεπιεσμένος αέρας διοχετεύονταν μέσα στη λεπίδα μέσω τριών χαλύβδινων σωλήνων.
Για απογείωση και προσγείωση, ο ρότορας εκινείτο από τις αεριωθούμενες άκρες. Ο αέρας παράγονταν από αεροσυμπιεστές κινούμενους μέσω ενός συμπλέκτη από τους κύριους κινητήρες. Αυτός διοχετεύονταν μέσω σωληνώσεων στην βάση των πτερύγων και μέχρι την βάση του ρότορα. Κάθε κινητήρας παρείχε αέρα για ένα ζεύγος αντιδιαμετρικών λεπίδων. Στην άκρη των λεπίδων ο πεπιεσμένος αέρας αναμιγνύονταν με καύσιμο και αναφλέγονταν.
Η μετάβαση μεταξύ πτήσης ελικοπτέρου και πτήσης αυτογύρου λάμβανε χώρα περίπου στα 60 μίλια/ώρα (άλλες πηγές αναφέρουν ότι αυτό θα γίνονταν περίπου στους 110 κόμβους). Η μετάβαση πραγματοποιούνταν σβήνοντας τις αεριωθούμενες άκρες των λεπίδων. Μερικά τεχνικά χαρακτηριστικά:
Χωρητικότητα: 40-48 επιβάτες / Μήκος ατράκτου: 17,88 m / Άνοιγμα πτερύγων: 14,17 m / Ύψος: 6,76 m μέχρι την κορυφή της βάσης του ρότορα / Επιφάνεια πτερύγων: 44.1 m2 / Βάρος κενό: 10 τόννοι / Μικτό βάρος: 15 τόννοι / Χωρητικότητα καυσίμου: 3,4 τόννοι / Διάμετρος ρότορα: 27.43 m / Επιφάνεια ρότορα: 591.0 m2 / Ταχύτητα άκρου λεπίδας: 219 m/s / Έλικες: 4 λεπίδων, διαμέτρου 4,0 m / Μέγιστη ταχύτητα: 307,2 km/h / Ταχύτητα κρουαζιέρας: 298 km/h / Εμβέλεια: 720 χλμ. / Ανώτατο ύψος πτήσης: 4.000 m
Το κιτ της Revell δείχνει καθαρά την ηλικία του (50 χρόνια). Αν κάποιος την βρίσκει με την αφαίρεση φλας, αυτό το κιτ θα τον ενθουσιάσει! Ωστόσο υπάρχει μπόλικη λεπτομέρεια, αν και η συναρμογή των κομματιών είναι δύσκολη. Απορώ πώς το έφτιαξα στα 13-14 μου... Πιθανότατα, η δυσκολία της συναρμογής και η απειρία μου πώς να την υπερβώ αποτελεσματικά, οδήγησε και στην διάλυση και εξαφάνιση του μοντέλου εκείνου. Εν πάση περιπτώσει τώρα προχωρώ προσεκτικά, χωρίς ιδιαίτερα άλλα προβλήματα και ιδού τα μέχρι τούδε επιτευχθέντα, ζητώ ωστόσο εκ προοιμίου την επιείκεια σας, μιας και οι γνώσεις μου γύρω από το αντικείμενο είναι μηδενικές: